Jednym z elementów rozszerzonej diagnostyki chorób serca w gabinecie kardiologa może być elektrokardiograficzne badanie wysiłkowe, zwane także testem wysiłkowym EKG. W odróżnieniu od standardowego badania spoczynkowego, test wysiłkowy przeprowadzany jest w trakcie fizycznego obciążenia pacjenta – najczęściej poprzez chodzenie po ruchomej bieżni lub jazdę na specjalnym ergometrze rowerowym. W trakcie trwania badania monitorowany jest rytm serca, ciśnienie tętnicze oraz subiektywne odczucia pacjenta, co pozwala na ocenę reakcji układu sercowo-naczyniowego na wzmożoną aktywność fizyczną. Wyniki badania mogą dostarczyć informacji o niedokrwieniu mięśnia sercowego oraz ujawnić zaburzenia rytmu serca, które nie występują w stanie spoczynku.
Zastosowanie badania EKG wysiłkowego
Badanie wysiłkowe EKG stosuje się najczęściej u pacjentów z podejrzeniem choroby niedokrwiennej serca, w celu oceny nasilenia objawów oraz stopnia ograniczenia wydolności fizycznej. Test może być także wykorzystywany w ocenie skuteczności wdrożonego leczenia farmakologicznego lub po zabiegach inwazyjnych, takich jak angioplastyka czy wszczepienie stentu. W określonych przypadkach test wysiłkowy stosowany jest również jako element kwalifikacji pacjenta do dalszych procedur diagnostycznych lub rehabilitacyjnych. Przed jego wykonaniem kardiolog przeprowadza dokładny wywiad lekarski i ocenia, czy nie istnieją przeciwwskazania do obciążenia wysiłkiem fizycznym.
Wskazania i przeciwwskazania do testu wysiłkowego
Typowymi wskazaniami do wykonania testu wysiłkowego są podejrzenia dusznicy bolesnej, ocena wydolności po przebytym zawale serca, kontrola po leczeniu rewaskularyzacyjnym, a także kwalifikacja do treningu fizycznego w ramach rehabilitacji kardiologicznej. Wskazaniem może być również ocena nietypowych bólów w klatce piersiowej oraz omdleń, których etiologia nie została wyjaśniona w innych badaniach. Istnieją jednak sytuacje, w których wykonanie testu jest niewskazane, jak na przykład ostry zawał mięśnia sercowego, niestabilna dławica piersiowa, ciężkie zaburzenia rytmu serca czy niekontrolowane nadciśnienie tętnicze.
Badanie EKG metodą Holtera a wykrywanie zaburzeń rytmu
W przypadku podejrzeń o zaburzenia rytmu serca, które nie ujawniają się podczas standardowego badania EKG, kardiolog może zalecić wykonanie 24-godzinnego monitoringu EKG metodą Holtera. Badanie to pozwala na rejestrację rytmu serca przez całą dobę, niezależnie od aktywności pacjenta. Dzięki ciągłemu zapisowi, możliwe jest wychwycenie incydentalnych zaburzeń, takich jak migotanie przedsionków, częstoskurcze nadkomorowe lub komorowe, a także epizody bradykardii. Holter EKG pozwala na ocenę częstości rytmu serca w nocy, co ma znaczenie przy diagnostyce bezdechu sennego i innych problemów kardiologicznych związanych z nocnym spoczynkiem.
Zastosowanie EKG w diagnostyce wrodzonych wad serca
Badanie EKG znajduje także zastosowanie w diagnostyce niektórych wrodzonych wad serca, zwłaszcza u pacjentów, u których podejrzewa się nieprawidłowości przewodzenia impulsów elektrycznych lub obecność dodatkowych dróg przewodzenia, jak ma to miejsce w zespole Wolffa-Parkinsona-White’a. W takich przypadkach charakterystyczne zmiany w zapisie EKG mogą być jednym z kluczowych elementów, na podstawie których kardiolog podejmuje decyzję o dalszych badaniach lub leczeniu. EKG bywa również jednym z pierwszych badań wykonywanych u pacjentów z podejrzeniem kardiomiopatii przerostowej, zwłaszcza gdy choroba występowała w wywiadzie rodzinnym.
EKG jako element kwalifikacji przedzabiegowej
W praktyce klinicznej EKG wykorzystywane jest również jako jedno z podstawowych badań kwalifikujących pacjenta do różnego rodzaju zabiegów – zarówno kardiologicznych, jak i niekardiologicznych. W przypadku planowanych operacji, zapis EKG może być podstawą do oceny, czy istnieje ryzyko związane z przeprowadzeniem znieczulenia ogólnego, a także czy konieczne jest wcześniejsze wyrównanie istniejących zaburzeń rytmu lub ciśnienia. Badanie to pozwala również monitorować stan serca po operacjach i zabiegach wymagających długotrwałego unieruchomienia pacjenta.
LEKARZE KARDIOLODZY:
dr Krzysztof Kincel
specjalista chorób wewnętrznych
specjalista kardiologii
dr Krzysztof Białas
specjalista chorób wewnętrznych
internista
dr n. med. Barbara Pankiewicz
specjalista chorób wewnętrznych
specjalista kardiologii